Parę słów o dalmatyńczyku
Charakterystyczne cętkowane umaszczenie sprawia, że trudno pomylić dalmatyńczyka z innymi rasami. Poza umaszczeniem dalmatyńczyki wyróżnia też usposobienie: to psy energiczne, oddane i aktywne. Psy tej rasy niezwykle cenią długie spacery ze swoim opiekunem. Warto przy tym pamiętać, że zazwyczaj uwielbiają wodę i chętnie korzystają z uroków wszelkich kałuż. Pozostań więc czujny, jeśli nie chcesz potem szorować tej białej sierści z błota.
Oficjalna nazwa: dalmatyńczyk
Inne nazwy: dalmatinski pas
Pochodzenie: Chorwacja
Skłonność do ślinienia się
Potrzeby w zakresie pielęgnacji
Nasilenie linienia
Skłonność do szczekania
Poziom energii*
Możliwość przebywania z innymi zwierzętami
Odporność na wysokie temperatury
Odporność na niskie temperatury
Przystosowanie do przebywania w mieszkaniu
Przystosowanie do pozostawania samemu w domu*
Możliwość bycia domowym zwierzęciem towarzyszącym?*
| Samiec | Samica |
|---|---|
| Wysokość w kłębie | Wysokość w kłębie |
| 58.5 - 61 cm | 56 - 58.5 cm |
| Masa ciała | Masa ciała |
| 27 - 32 kg | 24 - 29 kg |
| Etapy życia | |
|---|---|
| Wiek dorosły | |
| Od 2 do 15 miesiąca życia | Od 15 miesiąca do 5 roku życia |
| Wiek dojrzały | Wiek starszy |
| Od 5 do 8 roku życia | Powyżej 8 roku życia |
| Wiek wczesnoszczenięcy | |
| Do 2 miesiąca życia | |
Poznaj dalmatyńczyka
Ważne informacje rasie
Disney uczynił psy tej rasy bohaterami legendarnej już bajki "101 Dalmatyńczyków", co przyczyniło się do ich ogromnej popularności. Te piękne psy są znakomitymi towarzyszami, ale mają też swoje wymagania. Energiczne, wylewne i radosne dalmatyńczyki mają uroczy temperament i bardzo przywiązują się do swoich opiekunów. Krótka i gładka biała sierść z czarnymi lub czekoladowymi cętkami nie jest trudna w pielęgnacji.
Dalmatyńczyki to pierwotnie psy użytkowe, które wymagają codziennej dawki ruchu. Zaopatrz się w dobre buty do biegania! Dalmatyńczyk może być doskonałym towarzyszem codziennej przebieżki. Długie spacery to zawsze najlepszy wybór! Atletycznie zbudowany i muskularny dalmatyńczyk potrzebuje dla dobrego samopoczucia odpowiedniej dawki fizycznej aktywności, codziennie.
Rasa pierwotnie pochodzi z Chorwacji, gdzie użytkowano je jako psy myśliwskie. Później dalmatyńczyki sprowadzono do Wielkiej Brytanii. Tam wykorzystywano je jako psy towarzyszące powozom. I to na Wyspach właśnie rasa została oficjalnie uznana w 1890 roku, utworzono też pierwszy Klub Rasy.
W kolejnym rozdziale historii rasy dalmatyńczyk stał się symbolem straży pożarnej – zwłaszcza w USA, gdzie do dziś pozostaje oficjalną maskotką strażaków. Umiejętności dalmatyńczyków w prowadzeniu powozów wykorzystano naturalnie do ochrony koni pociągowych i wozów strażackich. Nadal wielu strażaków decyduje się na dalmatyńczyka, chociaż dziś to już pies towarzysżący.
W ostatnich dekadach rasa dalmatyńczyk doświadczyła ogromnego wzrostu popularności za sprawą wielu filmów. Oprócz filmu Disneya z 1961 roku, który był adaptacją powieści pod tym samym tytułem brytyjskiej autorki Dodie Smith, później powstało też wiele innych produkcji.
Niestety popularność oznacza również, że wiele dalmatyńczyków trafiło do niedoświadczonych osób, które nie mieli pojęcia, jak się psem opiekować i traktowali dalmatyńczyka jak zabawkę dla dzieci. Na szczęście sytuacja ta uległa już pewnej poprawie. Odpowiednia opieka, szkolenie i dużo ruchu sprawiają, że dalmatyńczyk dobrze sprawdza się jako towarzysz całej rodziny.
Dwa fakty o dalmatyńczykach
1. Cętka czyni różnicę
Czy wiesz, że szczenięta dalmatyńczyków rodzą się białe bez cętek? Charakterystyczne znaczenia zaczynają pojawiać się dopiero w wieku około 10 dni. Cętki mogą zmieniać kształt aż do momentu, gdy dalmatyńczyk stanie się dorosły.
2. Jeden prawdziwy wśród "101 Dalmatyńczyków"
Pongo, dalmatyńczyk z filmu Disneya, istniał naprawdę! Był jednym z dziewięciu psów Dodie Smith, brytyjskiej autorki książki, której adaptacją jest słynny film. Sama powieść z 1956 roku jest także świetną lekturą nie tylko dla fanów dalmatyńczyków, ale i wszystkich miłośników psów.
Historia rasy
Pomimo popularności rasy, pochodzenie dalmatyńczyków pozostaje wciąż owiane tajemnicą. Niektórzy badacze twierdzą, że te psy pochodzą z Dalmacji, ale na Bałkanach niewiele jest dowodów na poparcie tej teorii. Oficjalnie uznano, że rasa pierwotnie pochodzi z Chorwacji, a później została sprowadzona do Wielkiej Brytanii.
Co wiemy na pewno o historii dalmatyńczyka? Pod koniec XVIII wieku istniał typ psa o białych cętkach, znany jako "dalmatyński pies myśliwski" albo gończy z Talbot. Psy te towarzyszyły powozom konnym, chroniąc pasażerów, zwierzęta i towary. W nocy pełniły także funkcję psa stróżującego. W 1791 roku angielski autor Thomas Bewick nazwał ten typ psa dalmatyńczykiem.
Istniały też inne nazwy, jak English Coach Dog, Spotted Dick czy the Plum Pudding Dog. Dwie ostatnie nazwy wynikały z tego, że cętki dalmatyńczyka przypominają kształtem kawałki owoców w tych popularnych brytyjskich deserach.
W XIX wieku rasa ta stała się rodzajem symbolu statusu wśród szlachty, będąc jednocześnie ulubionym wyborem romskich podróżników. Mniej więcej w tym czasie rozpoczęło się także używanie dalmatyńczyków do pracy w straży pożarnej. Rasa została uznana przez American Kennel Club w 1888 roku.
Od czubka głowy po koniuszek ogona
Charakterystyka wyglądu dalmatyńczyka
1.Tułów
2.Ogon
3.Głowa
4.Umaszczenie
5.Szata
Ciekawe fakty o rasie
Od cech rasy po ogólny stan zdrowia — oto kilka interesujących faktów na temat dalmatyńczyka
Jeden z powszechnych problemów u dalmatyńczyków: głuchota
Niestety, w pewnym stopniu dotkniętych jest ponad 15% psów, a według niektórych szacunków ze Stanów Zjednoczonych częstość występowania tej choroby sięga 30%. Około 5% osobników jest obustronnie głuchych. Oprócz dość oczywistego ryzyka obrażeń w wyniku wypadków, głuchota również w pewnym stopniu utrudnia szkolenie, choć z pewnością go nie uniemożliwa. W takich psów z powodzeniem stosuje się pomoce szkoleniowe (komendy, znaczniki zachowania) wzrokowe, zamiast dźwiękowych. Wystarczy chęć opiekuna do podjęcia nieco innej pracy. Głuchota u dalmatyńczyków jest dziedziczna, powiązana z genem odpowiedzialnym za charakterystyczne cętkowane umaszczenie dalmatyńczyka. Renomowani hodowcy zawsze kontrolują potencjalnych rodziców pod kątem ubytku słuchu. Ponadto odpowiednie kojarzenie par rodzicielskich zmniejsza ryzyko wystąpienia głuchoty w miocie. Bada się również wszystkie szczenięta. Na szczęście dalmatyńczyki z jedynie częściowym ubytkiem słuchu świetnie sobie radzą i prowadzą normalne życie.
Kolejnym częstym schorzeniem jest kamica pęcherza moczowego i nerek.
Chociaż dalmatyńczyki uchodzą za stosunkowo zdrową i długowieczną rasę, mogą mieć skłonności do pewnych schorzeń. Należy do nich hiperurykozuria, czyli podwyższony poziom kwasu moczowego w moczu, co może prowadzić do powstawania kamieni w pęcherzu moczowym lub nerkach. Jednak odpowiednia dieta może w znacznym stopniu pomóc w zapobieganiu tym chorobom (więcej informacji znajdziesz w dziale „Zdrowa dieta, zdrowszy pies”). W razie pojawienia się kamieni moczowych lub nerkowych istnieje możliwość ich usuwania za pomocą litotrypsji (ultrasonograficzne kruszenie kamieni). Czasem jednak konieczny jest zabieg chirurgiczny. Lekarz weterynarii dobierze właściwą dla danego przypadku metodę leczenia.
Dla dobrego samopoczucia psychicznego i fizycznego dalmatyńczyki potrzebują dużo ruchu.
Choć wszystkie psy wymagają pewnego poziomu codziennej aktywności, w przypadku dalmatyńczyków jest to szczególnie ważne. Dzięki sportowej budowie, zwinnemu ciału i genetycznym predyspozycjom psa użytkowego dalmatyńczykowi służy nie tylko ruch na świeżym powietrzu, ale i odpowiednia stymulacja mentalna. Utrzymywany w zamknięciu przez zbyt długi czas dalmatyńczyk ma nadmiar energii i nudzi się, co może prowadzić do pojawienia się zachowań niepożądanych. A to z kolei szybko prowadzi do unieszczęśliwienia zarówno psa, jak i opiekuna. Dlatego regularne długie spacery, z możliwością swobodnego biegania są niezbędne dla dobrego samopoczucia psa. Więcej przydatnych faktów na temat ćwiczeń i treningu dalmatyńczyka znajdziesz w odpowiednich sekcjach poniżej.
Zdrowa dieta, zdrowszy pies
Wybierając karmę dla dalmatyńczyka, należy uwzględnić wiele czynników: wiek, tryb życia, poziom aktywności, stan fizjologiczny i stan zdrowia, w tym tendencję do chorób lub wrażliwość. Karma dostarcza energii niezbędnej do utrzymania funkcji życiowych organizmu. Kompletna receptura karmy musi zawierać też odpowiednio zbilansowane składniki pokarmowe, aby uniknąć niedoborów lub nadmiaru niekorzystnie wpływających na zdrowie i samopoczucie psa.
Czysta i świeża woda powinna być zawsze dostępna dla psa, co między innymi sprzyja regularnemu oddawaniu moczu. W czasie upałów zabieraj ze sobą wodę na spacery i treningi, dbaj o pojenie psa podczas przerwy w pracy.
Podaż energii w karmie wymaga również dostosowania do warunków klimatycznych. Pies przebywający zimą na zewnątrz ma zwiększone zapotrzebowanie na energię.
Poniższe zalecenia dotyczą zwierząt zdrowych. W razie jakichkolwiek problemów zdrowotnych psa skonsultuj się z lekarzem weterynarii, ponieważ może być potrzebna specjalna karma weterynaryjna.
Zapotrzebowanie szczenięcia dalmatyńczyka na energię, białko, składniki mineralne i witaminy jest znacznie większe niż u dorosłego psa. Szczenięta potrzebują energii i składników pokarmowych nie tylko do funkcjonowania organizmu, ale także rozwoju i budowy tkanek. Do 15 miesiąca życia układ odpornościowy szczeniąt rasy dalmatyńczyk rozwija się stopniowo. Kompleks przeciwutleniaczy (w tym witamina E) może pomagać wzmocnić naturalne mechanizmy obronne psa w tym okresie wielkich zmian, odkryć i nowych spotkań. Wydolność trawienna szczeniąt jest niższa niż u psa dorosłego. Układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, dlatego tak ważne jest dostarczanie wysokostrawnych białek, które będą mogły być efektywnie wykorzystane przez rosnący organizm. Prebiotyki, takie jak fruktooligosacharydy, wspomagają zdrowie układu pokarmowego, co wspomaga równowagę mikrobioty i poprawia jakość odchodów.
Równie ważne jest uzębienie szczenięcia: zęby mleczne a potem zęby stałe są ważnym kryterium przy wyborze wielkości, kształtu i tekstury krokieta. Stosunkowo długi okres wzrostu oznacza również wysokie zapotrzebowanie na energię. Dlatego karma musi zawierać odpowiednio podwyższoną ilość energii (podawana w kcal/100 g), a koncentracja innych składników pokarmowych będzie również wyższa niż w karmach dla dorosłych psów. Typową dla psów rasy dalmatyńczyk cechą jest wydalanie z moczem znacznych ilości kwasu moczowego. Kwas moczowy powstający w wyniku degradacji puryn może u niektórych psów powodować powstawanie kamieni moczowych. Najlepszym wyborem jest więc karma o niskiej zawartości puryn, co pomaga ograniczyć wydalanie kwasu moczowego. Ponieważ problemy z układem moczowym mogą pojawić się u dalmatyńczyków już w 12 miesiącu życia, należy stosować karmy o dokładnie kontrolowanym poziomie puryn, aby wspomagać prawidłowe funkcjonowanie układu moczowego. U szczeniąt do 6 miesiąca życia zaleca się podzielenie dziennej porcji na trzy posiłki, a następnie przejście na dwa posiłki dziennie.
Główne cele żywieniowe dla dorosłych psów rasy dalmatyńczyk:
Utrzymanie zdrowia dróg moczowych poprzez prewencję kamieni moczowych, dzięki wyselekcjonowanym źródłom białka o niskiej zawartości puryn.
Sprzyjanie utrzymaniu zdrowia skóry i piękna sierści dzięki wzbogaconej podaży niezbędnych kwasów tłuszczowych (zwłaszcza EPA i DHA), niezbędnych aminokwasów i witamin z grupy B. Zachwycająca sierść dalmatyńczyka stanowi ochronę jego wrażliwej skóry. Te składniki pokarmowe mogą sprzyjać wzmocnieniu mechanizmów obronnych skóry (ochrona przed patogenami zewnętrznymi) i ograniczać reakcje zapalne dzięki wzmocnieniu funkcji barierowej skóry.
Pomaga wspierać prawidłową pracę serca dzięki odpowiedniej zawartości składników mineralnych, EPA i DHA, tauryny, L-karnityny oraz przeciwutleniaczy
Wspomaganie zdrowia kości i stawów dzięki dodatkowi glukozaminy i chondroityny
Utrzymanie optymalnej masy ciała dzięki wysokostrawnym składnikom i utrzymaniu zawartości tłuszczu na odpowiednim poziomie
Sprzyjanie optymalnej strawności dzięki wysokiej jakości białkom i zrównoważonej podaży włókna pokarmowego
Dla wzmocnienia naturalnej odporności, zaleca się recepturę wzbogaconą kompleksem przeciwutleniaczy i zawierającą mannnooligosacharydy.
Po ukończeniu 7 roku życia u psów rasy dalmatyńczyk zaczynają pojawiać się pierwsze oznaki starzenia. Receptura wzbogacona w przeciwutleniacze sprzyja utrzymaniu witalności psa. Procesowi starzenia towarzyszy także osłabienie zdolności trawiennych, co wiąże się ze szczególnymi wymaganiami pokarmowymi. Dlatego karma dla starszych psów rasy dalmatyńczyk powinna charakteryzować się następującymi cechami:
Wyższa zawartość witamin C i E. To składniki pokarmowe o właściwościach przeciwutleniających, co pomaga chronić komórki organizmu przed szkodliwym działaniem stresu oksydacyjnego związanego z procesem starzenia.
Obniżona zawartość fosforu spowalnia postępujące pogarszanie się funkcji nerek
Większa podaż pierwiastków śladowych: żelaza, miedzi, cynku i manganu pomaga utrzymać dobrą kondycję skóry i sierści.
Zwiększona ilość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (omega 3 i omega 6) dla utrzymania dobrej jakości sierści. Psy naturalnie mogą produkować niektóre kwasy tłuszczowe, ale wraz z wiekiem ten proces ulega osłabieniu.
Starsze psy coraz częściej mają też problemy z zębami. W celu zachęcenia psa do zjedzenia całej dawki karmy rozmiar, kształt i tekstura krokietów muszą być dostosowane do budowy i siły ich szczęk. Specjalnie opracowany kształt krokietów może sprzyjać zmniejszeniu tempa jedzenia oraz utrzymaniu prawidłowej masy ciała.
Przez całe życie dalmatyńczyka ważne jest unikanie podawania mu żywności dla ludzi i tłustych przekąsek. Zamiast tego nagradzaj psa krokietami wziętymi z dziennej porcji karmy i ściśle przestrzegaj tabel dawkowania podanych na opakowaniu. Pozwoli to zapobiec nadmiernemu przyrostowi masy ciała.
Opieka nad dalmatyńczykiem
Wskazówki dotyczące pielęgnacji, szkolenia i ćwiczeń
Zastanawiasz się, ile ruchu potrzebuje dalmatyńczyk? Być może nie jest to odpowiedni pies dla ciebie, ponieważ odpowiedź brzmi: dużo . Najlepiej od jednej do trzech godzin dziennie, a nawet więcej, jeśli to możliwe. Dalmatyńczyk, który nie ma zapewnionej wystarczającej ilości aktywności fizycznej, może prezentować niepożądane przez opiekuna zachowania, aby rozładować energię. Ponieważ wśród przodków tej rasy były psy myśliwskie, dalmatyńczyki uwielbiają długie wędrówki po okolicy. Dlatego dla każdego amatora spacerów, biegania, a nawet jazdy na rowerze, będą świetnymi towarzyszami ćwiczeń. Ponieważ dalmatyńczyk ma również sporo chęci do zabawy, chętnie angażuje się we wspólne aktywności z opiekunem w domu czy ogrodzie.
Dalmatyńczyk jest nie tylko obdarzony pięknym umaszczeniem, ale też jego sierść jest dość łatwa w pielęgnacji Zwykle wystarczy staranne szczotkowanie raz w tygodniu gumowym zgrzebłem, co usuwa zabrudzenia i luźne włosy, aby szata była gładka i lśniąca. Dodatkowo zaleca się również kąpiel od czasu do czasu i w razie potrzeby przycinanie pazurów. Podobnie jak w przypadku wszystkich ras, należy zwrócić uwagę na higienę jamy ustnej. Oprócz codziennego szczotkowania zębów w domu, należy także regularnie przeprowadzać kontrolę uzębienia w lecznicy weterynaryjnej. Należy też obserwować uszy dalmatyńczyka pod kątem ewentualnych zanieczyszczeń, podrażnień lub objawów infekcji.
Psy tej rasy są często inteligentne, jak i chętne do pracy, dlatego szkolenie bywa prawdziwą przyjemnością. Ponieważ jednak są to również dość wrażliwe psy, najlepiej reagują na szkolenie oparte na pozytywnym wzmocnieniu (stosowaniu nagród). Trzeba pracować już ze szczenięciem i od samego początku kształtować pożądane zachowania. Najlepiej skorzystać z pomocy specjalisty i zajęć dla szczeniąt. Ważna jest odpowiednio prowadzona wczesna socjalizacja, ponieważ dalmatyńczyki mogą być dość nieufne w stosunku do obcych i bywają nieco wycofane. Brak pewności siebie może powodować zachowania agresywne w stosunku do innych psów, dlatego tak dobrym pomysłem są zajęcia w psiej szkole. Nawet osobniki niedosłyszące można z powodzeniem szkolić za pomocą sygnałów wizualnych lub wibrujących obroży. Później można kontynuować trening dalmatyńczyka w kierunku różnych dyscyplin, jak agility czy obedience.
7/7
Ważne informacje o dalmatyńczykach
Każdy pies może się zachowywać agresywnie w pewnych sytuacjach. Dlatego tak ważne są prawidłowe szkolenie i socjalizacja już u szczeniąt. Dalmatyńczyki bywają nieufne wobec obcych, mogą też być nieustępliwe w stosunku do psów. Ponieważ są to psy bardzo energiczne i ruchliwe, będą lepiej czuły się w domu bez małych dzieci.
Wiele zależy od stylu życia, jaki prowadzisz. Jeśli lubisz spacery czy bieganie to pasujesz do potrzeb dalmatyńczyka. Dla osób w typie domatora lepszym rozwiązaniem będzie mniejszy pies (dorosły dalmatyńczyk ma ok. 60 cm w kłębie), który jest również mniej energiczny.
Inne rasy, które mogą Cię zainteresować
Przeczytaj więcej na ten temat
Źródła
- Veterinary Centers of America https://vcahospitals.com/
- Royal Canin Dog Encyclopaedia. Ed 2010 and 2020
- Banfield Pet Hospital https://www.banfield.com/
- Royal Canin BHN Product Book
- American Kennel Club https://www.akc.org/
Polub i udostępnij tę stronę