Czy psy mogą wykrywać COVID-19?

Wobec konieczności powstrzymania kolejnej fali pandemii, która pociąga za sobą coraz to nowe obostrzenia wprowadzane w wielu regionach i krajach całego świata, wykonywanie testów w kierunku zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 jest teraz ważniejsze niż kiedykolwiek wcześniej. Powszechnie uznaje się, że masowe testowanie odegra kluczową rolę w minimalizowaniu skutków infekcji COVID-19. Skoro prowadzenie takich testów na wystarczająco szeroką skalę jest często dużym wyzwaniem, czy istnieją inne, wiarygodne metody, na zahamowanie rozprzestrzeniania się koronawirusa? Zdaniem niektórych ekspertów w dziedzinie zachowania psów to właśnie nasi czworonożni przyjaciele mogą być kluczem do rozwiązania tego problemu.

Jak psy mogą pomóc w walce z COVID-19?

Od początku pandemii trwają badania naukowe, których celem jest sprawdzenie, z jaką dokładnością psy są w stanie wykrywać osoby zakażone koronawirusem, zwłaszcza te niewykazujące żadnych objawów COVID-19, za pomocą zmysłu węchu.

Skuteczność wykrywania zapachów przez psy potwierdzono już w wielu sytuacjach, m.in. w zakresie wykrywania materiałów wybuchowych czy narkotyków, a także wczesnej diagnostyki różnego rodzaju chorób u ludzi takich, jak nowotwory, cukrzyca, czy epilepsja.
(Pirrone and Albertini, 2017)*

Jeśli potwierdzi się, że psy mogą skutecznie i wiarygodnie identyfikować COVID-19, ich wkład w walkę z pandemią może okazać się nieoceniony.

Jak wygląda szkolenie z zakresu detekcji węchowej?

Psy uczone wykrywania określonych zapachów przechodzą na ogół cztery etapy szkolenia, zanim mogą rozpocząć pracę w warunkach terenowych.

Etap 1

Próbkę zapachu umieszcza się w pojemniku, np. w kawału plastikowej słomki lub niewielkim pudełeczku. Pies uczy się następnie kojarzyć dany przedmiot z określonym zapachem.

Etap 2

Pojemnik z zapachem chowa się w łatwo dostępnych miejscach. Psu pozwala się obserwować cały proces, a następnie zachęca się go do znalezienia pojemnika. Stopniowo podnosi się poziom trudności, chowając pojemnik w coraz trudniej dostępnych miejscach. Pies uczony jest wyszukiwania zapachu za pomocą technik pozytywnego wzmocnienia.

Etap 3

Pojemnik z zapachem chowa się w miejscu niedostępnym, pies nie widzi gdzie. Wprowadzana jest komenda na wyszukanie zapachu, pies uczony jest także sygnalizować jego znalezienie.

Etap 4

Odchodzi się od używania pojemnika, pies musi nauczyć się teraz wyszukiwania tylko skojarzonego z nim uprzednio zapachu.

Wielu naukowców z całego świata prowadzi obecnie badania nad możliwością szkolenia psów do wykrywania COVID-19. Jeden z takich projektów, o nazwie Nosais, realizowany jest na Uniwersytecie Weterynaryjnym Alfort we Francji pod kierownictwem Profesora Dominique’a Grandjean’a i Cothilde Lecoq. Badają oni skuteczność szkolenia psów wykorzystywanych powszechnie do wykrywania innych substancji.

W pierwszej fazie programu psy dostają do nawęszenia próbki ludzkiego potu i uczą się rozróżniać zapach próbek pobranych od osób z pozytywnym i negatywnym wynikiem testu na obecność koronawirusa.
(Grandjean et al., 2020)**

Dotychczas uzyskane wyniki wstępne są obiecujące, co świadczy o tym, że psy mogą być w stanie wykryć osobę zakażoną wirusem wywołującym infekcję COVID-19.

Jakie psy szkoli się pod kątem detekcji węchowej?

Psy szkolone do wykrywania różnych zapachów współpracują z ludźmi już od wielu lat. Idealne cechy takich psów to żywiołowość i duże pokłady energii, ponieważ intensywna praca węchowa może być dla nich wyczerpującym zajęciem. Psy obdarzone są ponadto znacznie bardziej rozwiniętym zmysłem węchu niż ludzie, co umożliwia im wykrywanie COVID-19 na postawie zapachu.

Spośród 18 psów, które wzięły udział w badaniu, wszystkie miały już doświadczenie w przeszukiwaniu miejsc katastrof, czy wykrywaniu ładunków wybuchowych, a także różnego rodzaju chorób, np. raka jelita grubego. Z badania wykluczono jednak psy pracujące wcześniej przy wykrywaniu narkotyków.

Nie zdecydowaliśmy się na pracę z psami wykrywającymi narkotyki, ponieważ zawsze istnieje możliwość, że osoby z pozytywnym lub negatywnym wynikiem na obecność COVID-19 używają niedozwolonych substancji, których metabolity są wówczas wydalane z organizmu wraz z potem.
(Grandjean et al., 2020)**

Wśród ras psów wykorzystywanych do wykrywania zapachów można wymienić owczarki belgijskie, owczarki niemieckie i labradory. Coraz częściej jednak szkoli się pod tym kątem także inne rasy, jak np. cocker spaniele i yorkshire teriery, m.in. ze względu na to, że przewodnikowi łatwiej jest przenieść na rękach psa niewielkich rozmiarów w razie konieczności poruszania się po trudnym terenie.

Czy u psów mogą wystąpić objawy zakażenia koronawirusem?

Obecne rozprzestrzenianie się COVID-19 jest wynikiem transmisji wirusa z człowieka na człowieka. Według Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt (World Organisation for Animal Health, OIE ) jak dotąd nie pojawiły się dowody na to, że zwierzęta towarzyszące odgrywają istotną rolę w rozprzestrzenianiu się choroby.

Kliknij , aby zapoznać się z najnowszą wersją naszych wytycznych na temat pandemii koronawirusa i jej wpływu na zwierzęta domowe.

Gdzie będzie można spotkać takie psy?

W wielu krajach na całym świecie brakuje testów diagnostycznych umożliwiających wykrywanie osób zakażonych wirusem SARS-CoV-2 na masową skalę. Uważamy zatem, że zasadne jest zbadanie możliwości wykorzystania psów szkolonych w zakresie detekcji węchowej jako szybkiego, wiarygodnego i taniego „narzędzia” do przeprowadzania testów wstępnych wśród ochotników lub do szybkiego wykrywania obecności patogenu w określonych okolicznościach.
(Grandjean et al., 2020)**

Jeśli potwierdzi się, że psy są w stanie skutecznie wykrywać COVID-19, ich zdolności mogą okazać się bardzo przydatne do identyfikowania potencjalnych nosicieli wirusa wśród podróżnych na lotniskach. Badania z udziałem specjalnie szkolonych psów prowadzone są już od kilku tygodni w Zjednoczonych Emiratach Arabskich i Libanie, a także Finlandii i Francji (w rejonie Korsyki).

Wyniki wstępne trwających obecnie badań są obiecujące. Jest więc nadzieja, że psy będą mogły uczestniczyć w szerszym testowaniu ogółu populacji, aby chronić nas wszystkich i odegrać kluczową rolę w ograniczaniu rozprzestrzeniania się wirusa.

*Pirrone, F. and Albertini, M., 2017. Olfactory detection of cancer by trained sniffer dogs: A systematic review of the literature. Journal of Veterinary Behavior, 19, pp.105-117.

**Grandjean, D., Sarkis, R., Tourtier, J., Julien-Lecocq, C., Benard, A., Roger, V., Levesque, E., Bernes-Luciani, E., Maestracci, B., Morvan, P., Gully, E., Berceau-Falancourt, D., Pesce, J., Lecomte, B., Haufstater, P., Herin, G., Cabrera, J., Muzzin, Q., Gallet, C., Bacqué, H., Broc, J., Thomas, L., Lichaa, A., Moujaes, G., Saliba, M., Kuhn, A., Galey, M., Berthail, B., Lapeyre, L., Méreau, O., Matteï, M., Foata, A., Bey, L., Philippe, A., Abassi, P., Pisani, F., Delarbre, M., Orsini, J., Capelli, A., Renault, S., Bachir, K., Kovinger, A., Comas, E., Stainmesse, A., Etienne, E., Voeltzel, S., Mansouri, S., Berceau-Falancourt, M., Leva, B., Faure, F., Dami, A., Costa, M., Tafanelli, J., Luciani, J., Casalot, J., Charlet, L., Ruau, E., Issa, M., Grenet, C., Billy, C. and Desquilbet, L., 2020. Detection dogs as a help in the detection of COVID-19 Can the dog alert on COVID-19 positive persons by sniffing axillary sweat samples ? Proof-of-concept study.

Polub i udostępnij tę stronę