Przewlekła niewydolność nerek u kota: objawy i leczenie

Kot – czworonóg narażony na choroby nerek

Do chorób i niewydolności nerek mogą doprowadzić takie czynniki, jak wady wrodzone, stany zapalne pęcherza moczowego czy konsekwencje zatrucia związkami chemicznymi. Choroby nerek u kotów mogą wystąpić zarówno u czworonogów młodych, jak i tych starszych. Koty narażone są na pojawienie się chorób nerek bardzo często. Ryzyko to jest znacznie wyższe zwłaszcza u kotów dojrzałych, starszych niż 7 lat.

Dieta a choroby nerek u kotów

Mięso obecne w kocim menu zawiera duże ilości białka oraz fosforu (zawartego w fosfokreatynie w mięśniach). To między innymi zwiększona podaż tego pierwiastka negatywnie wpływa na pracę nerek, uniemożliwiając im prawidłowe funkcjonowanie, czyli usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii (między innymi mocznika).

Czym jest mocznik? To toksyna, która powstaje w wątrobie zwierzęcia na skutek przemian białkowych. Dużo białka generuje zatem powstawanie znacznych ilości mocznika. Jeśli niewydolne nerki nie będą usuwały go w wystarczającym tempie, dojdzie do gromadzenia się mocznika w organizmie, powodując objawy zatrucia tym związkiem.

Mocznica u kota

Gdy stężenie mocznika w surowicy przekroczy normę, mogą zacząć pojawić się pierwsze objawy mocznicy u kota. Zazwyczaj uwidaczniają się one, gdy stężenie mocznika wzrośnie dwukrotnie ponad wartość graniczną. Co ważne, nawet niewielkie podwyższenie poziomu mocznika powinno zwrócić uwagę lekarza weterynarii na możliwy problem, a tym samym zmobilizować go do dalszych badań.

Pierwsze objawy choroby nerek u kota

Jak może objawiać się niewydolność nerek u kotów? Zacznijmy od tego, że symptomy, są zauważalne dopiero wtedy, gdy około trzy czwarte powierzchni nerek ulegnie już uszkodzeniu. Do tego czasu organizm będzie się adaptował i jakiekolwiek negatywne objawy kliniczne nie będą zauważone.

Zazwyczaj zaczyna się dosyć niewinnie. Możemy zauważyć u kota zmniejszoną aktywność, może nieco słabszy apetyt czy niechęć do zabawy. Co jakiś czas pojawiają się wymioty. Jeśli jesteśmy bardzo spostrzegawczy, możemy zwrócić uwagę na zwiększoną ilość oddawanego moczu przez kota. Jeśli symptomy te zostaną przez właściciela zignorowane i nie wdroży się odpowiedniego leczenia, objawy będą się nasilać.

Postępująca niewydolność nerek u kotów

W następnej kolejności dochodzi do coraz częstszych wymiotów, znacznego osłabienia oraz braku apetytu u kota. Pojawia się też pogorszenie kondycji sierści (staje się matowa i słabo osadzona). Kot zaczyna chudnąć i to w szybkim tempie. Ponieważ nerki tracą swoje zdolności filtracyjne, dochodzi do odwodnienia i utraty elektrolitów (przede wszystkim sodu i potasu), rozwija się kwasica metaboliczna. Może także pojawić się anemia wynikająca z zaburzenia produkcji erytropoetyny w nerkach. To wszystko w szybkim tempie może niestety doprowadzić do przykrego końca.

Obserwuj swojego kota

Zwracajmy szczególną uwagę na początkowe objawy problemu, ponieważ duża ilość opiekunów ignoruje je, zrzucając winę na wiek kota. Jest już stary, dlatego nie chce mu się bawić i mało je – są to słowa najczęściej padające z ust właścicieli. Do tego na pytanie o wymioty odpowiadają: Myśleliśmy, że to kłaczek, że tak się oczyszcza.

Bardzo łatwo przeoczyć pierwsze objawy choroby. Jeśli jednak zostaną one zauważone, nigdy nie powinny być bagatelizowane. Niewydolność nerek u kota może rozwijać się bardzo szybko. Czasami może być niestety za późno, by uratować kota. Jeśli więc zwrócimy uwagę na niepokojące objawy, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza weterynarii.

Diagnoza choroby

Niestety same objawy kliniczne nie są wystarczające, by postawić pewne rozpoznanie. Przy podejrzeniu niewydolności nerek, lekarz powinien zlecić analizę krwi obejmującą badanie morfologiczne i biochemiczne surowicy z jonogramem. Należy także wykonać badanie moczu oraz USG układu moczowego. Wszysko po to, aby móc ocenić stopień zaawansowania zmian oraz wykryć chorobę powodującą niewydolność, a także – w miarę możliwości – usunąć ją, doprowadzając do poprawy stanu zdrowia pacjenta.

Jak leczyć nerki kota?

Postępowanie z chorym kotem jest wielotorowe. To, jakie kroki zostaną podjęte przez lekarza weterynarii, zależy od stanu klinicznego zwierzęcia. Należy jak najszybciej uzupełnić płyny i doprowadzić do wyrównania stężenia elektrolitów. Jeśli kot wymiotuje, trzeba te wymioty powstrzymać. Przydatne mogą się okazać preparaty poprawiające apetyt i środki osłonowe.

Jeśli został uszkodzony znajdujący się w nerkach aparat przykłębuszkowy i rozwija się anemia, należy jej przeciwdziałać. Konieczne mogą się okazać na przykład preparaty wiążące fosfor w przewodzie pokarmowym. Kuracja oczywiście zależy od kondycji kota i wyniku badań dodatkowych. Jeśli – mówiąc w żargonie lekarskim – pacjent zostanie ustabilizowany, należy wdrożyć również odpowiednie postępowanie dietetyczne.

Karma dla kota z chorymi nerkami

Na rynku weterynaryjnym dostępnych jest cała masa karm leczniczych dedykowanych kotom z niewydolnością nerek. Zazwyczaj charakteryzują się one obniżoną zawartością białka i fosforu. Jeśli tylko nasz kot będzie miał apetyt, to taka dieta jest dla niego bardzo wskazana.

Prawidłowa dieta kota

Mimo że wysoka zawartość białka w diecie sprzyja wystąpieniu objawów niewydolności nerek, to białko powinno być stałym elementem kociego jedzenia. Chory kot musi mieć z czego odbudować wyniszczone chorobą ciało. Należy pamiętać, że musi być to białko dobrej jakości, a jego źródłem nie powinno być mięso zwierzęce. Skoro pacjent został ustabilizowany oraz przestawiony na specjalną dietę, skąd ta „przewlekłość” w określeniu choroby, a tym samym w tytule wpisu?

Dlaczego niewydolność nerek u kota jest przewlekła?

Fakt, że przy pierwszym incydencie choroby kot został „postawiony na nogi”, nie gwarantuje powrotu do pełni zdrowia. Objawy choroby pojawiają się, gdy zdecydowana większość powierzchni nerek już nie funkcjonuje. Nerki nie mają zdolności regeneracyjnych, zatem pomimo „przywrócenia kota do życia”, nadal będą chore i dysfunkcyjne. Przy zachowaniu zaleceń co do diety oraz stosowania leków, pacjent może cieszyć się komfortem życia bardzo długo. Należy jednak mieć świadomość, że choroba może ulec zaostrzeniu w każdej chwili.

Z tego powodu, w przypadku kotów ze zdiagnozowaną chorobą nerek, tak ważne jest zaufanie do lekarza weterynarii i stały z nim kontakt. Nie można bagatelizować niepokojących objawów, gdyż może się okazać, że przegapimy kluczowy moment, po którego przekroczeniu nie będziemy w stanie pomóc zwierzęciu.

Autor: lek. wet. Franciszek Paśko