Wat is idiopathische cystitis bij katten?
Feline idiopathische cystitis (FIC) is een blaasontsteking bij katten waarvoor geen duidelijke oorzaak gevonden wordt. Toch is FIC de meest voorkomende aandoening van de lagere urinewegen bij katten. FIC is verantwoordelijk voor tot wel 73% van alle vastgestelde gevallen van urinewegaandoeningen bij katten.¹
Het leren herkennen van de klachten van blaasontsteking bij katten is de eerste stap om je kat te helpen. In dit artikel ontdek je welke klachten dat kunnen zijn. Daarnaast leer je meer over stress en andere dingen die een rol kunnen spelen in het ontstaan van de klachten. Tot slot bespreken we wat er allemaal komt kijken bij de behandeling van FIC bij katten. Zie je bij jouw kat veranderingen in zijn plasgedrag? Neem dan meteen contact op met je dierenarts.
Wat zijn de oorzaken van blaasontsteking bij katten?
Feline lower urinary tract disease (FLUTD) is een verzamelnaam voor alle problemen van de blaas en urinebuis van katten. Elk jaar krijgt tot 4,4% van de katten te maken met FLUTD.² Urinewegproblemen komen voor bij katten van elke leeftijd, ras en geslacht voor. Maar het risico is het grootst voor jonge tot middelbare (2-7 jaar oude), te zware, gecastreerde katers.¹,²,⁴ FIC is verantwoordelijk voor tot wel driekwart van alle FLUTD-gevallen.¹,²,⁵
Naast FIC, kan blaasontsteking bij katten ook veroorzaakt worden door bacteriën, een aangeboren afwijking, een gezwel of door blaasgruis of -stenen (urolithiasis). Deze andere oorzaken moeten worden uitgesloten voordat je dierenarts FIC bij jouw kat kan vaststellen.
Heeft jouw kat klachten die kunnen wijzen op een blaasontsteking? Dan zal je dierenarts je veel vragen stellen, en je kat onderzoeken en een urineonderzoek uitvoeren. Ook een bloedonderzoek, een echo en/of een röntgenfoto kunnen nodig zijn om alle oorzaken van blaasontsteking na te gaan. Wordt er geen duidelijke oorzaak gevonden bij deze onderzoeken? Pas dan kan de dierenarts vaststellen dat het om FIC gaat. Het woord 'idiopathisch' in feline idiopathische cystitis betekent dan ook: zonder duidelijke oorzaak.
Wat kan de kans op FIC vergroten?
Hoe FIC precies ontstaat bij katten is nog steeds niet volledig duidelijk. Toch laten onderzoeken zien dat verschillende factoren een rol spelen bij het ontstaan van FIC en aan latere opflakkeringen ervan.
Stressvolle situaties spelen een rol in het ontstaan en opflakkeren van FIC. Niet voor niets wordt ook weleens gesproken over feline stress cystitis. Denk bijvoorbeeld aan veranderingen in het huishouden, nieuwe meubels of conflicten met andere huisdieren. In 53% van de FIC-gevallen gaat het om binnenkatten. Zij kunnen net als buitenkatten stress hebben door uitdagingen in hun leefomgeving. Maar behalve extra spannende situaties, kan stress bij binnenkatten ook te maken hebben met te weinig uitdaging en te weinig lichamelijke beweging.
Onder andere een lage waterinname en voeding met een bepaald gehalte aan mineralen, kunnen het risico op het ontstaan van FIC vergroten. Verder hebben katten met overgewicht meer kans op het ontwikkelen van blaasproblemen.
Katten die onvoldoende water binnenkrijgen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van FIC. Bijvoorbeeld door dat ze weinig drinken en/of alleen droogvoeding krijgen.
Sommige studies lijken aan te tonen dat sommige rassen gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van FIC. 2,4
Glycosaminoglycanen (GAGs) spelen een rol in de beschermlaag aan de binnenkant van de blaaswand. Als daar te weinig GAGs in zitten, zou dat te maken kunnen hebben met het ontstaan van FIC en blaasontsteking.1, 4
Symptomen van blaasontsteking bij katten herkennen
Niemand kent jouw kat beter dan jij. De band die je hebt met je kat zorgt ervoor dat je kleine veranderingen in zijn lichaamstaal kunt opmerken. Soms is een verandering in het karakter of gedrag van je kat namelijk het eerste teken dat er iets mis is.
Laat je kat één van de onderstaande symptomen zien? Neem dan direct contact op met de dierenarts. Snelle hulp van de dierenarts kan het ongemak voor je kat verminderen en ernstigere urinewegproblemen helpen voorkomen.
Het behandelen en beheersen van feline idiopathische cystitis
Bij veel katten, verdwijnt FIC met of zonder behandeling binnen 1 tot 7 dagen.⁴ Toch krijgt tot 65% van de katten die FIC hebben gehad, binnen één of twee jaar opnieuw klachten.²,⁴ Periodes van FIC zijn heel vervelend voor je kat en kunnen leiden tot chronische blaasproblemen.
Een gecombineerde aanpak kan helpen om nieuwe FIC klachten zoveel mogelijk te voorkomen. Je kan meerdere dingen moeten proberen om te zien welke combinatie voor jouw kat het beste werkt. De samenwerking met je dierenarts is daarom heel belangrijk. Blijf daarnaast goed op het gedrag van je kat letten. Mochten de klachten terugkeren dan kan je snel actie ondernemen. Samen met je dierenarts kun je de kwaliteit van leven van je kat meestal duidelijk verbeteren.
Kun je voorkomen dat je kat met feline idiopathische cystitis te maken krijgt?
Pas op
Het voorkomen of verminderen van factoren die bijdragen aan het ontstaan van FIC kan gunstig zijn voor de gezondheid van de urinewegen. Toch is FIC helaas niet altijd te voorkomen. Elke plotselinge verandering in het plasgedrag van je kat is een reden om contact op te nemen met je dierenarts.
Gewichtsbeheersing
Je kat een gezond lichaamsgewicht te helpen behouden is om veel redenen belangrijk, waaronder de gezondheid van de urinewegen. Katten met overgewicht hebben meer kans op urinewegproblemen.
Voldoende waterinname
Voldoende waterinname helpt om de urine te verdunnen. Irriterende stoffen spoelen daarmee gemakkelijker weg, wat de kans op FIC verkleint. Hoe zorg je ervoor dat je kat meer water binnenkrijgt? Een drinkfonteintje kan helpen om je kat meer te laten drinken. Veel katten vinden het namelijk fijner om stromend water te drinken. Daarnaast kun je natvoeding overwegen. Als enige voeding of in combinatie met droogvoeding. Met natvoeding krijgt je kat op een makkelijke manier meer water binnen. Overleg met je dierenarts welke voeding de urinewegen ondersteunt en het beste past bij jouw kat. Heeft je kat al te maken (gehad) met blaasproblemen? Dan kan je dierenarts speciale dieetvoeding adviseren die is ontwikkeld voor katten met blaasproblemen.
Een katvriendelijke leefomgeving
Denk daarbij allereerst aan de kattenbak(ken). Zorg voor meer kattenbakken dan het aantal katten in huis en zet ze op verschillende plekken neer. Houdt ze goed schoon en kies kattenbakkorrels die niet geparfumeerd zijn.
Daarnaast is er veel wat je kan doen om de kans op stress bij je kat te verminderen. Zoals het creeëren van verstopplekjes, liefst ook op hoogte. Het zit hem soms in hele kleine dingen. Je dierenarts en eventueel een kattengedragsdeskundige kunnen je helpen met tips op maat voor bij jou thuis.
Er wordt nog veel onderzoek gedaan naar FIC om meer te weten te komen over deze uitdagende aandoening. Neem snel contact op met de dierenarts als je kat anders plast dan normaal, of als je merkt dat je kat niet zichzelf is. Samen met je dierenarts maak je een plan op maat voor jouw kat, en pas je dit waar nodig aan. Het kan een uitdaging zijn, maar gelukkig lukt het meestal om ervoor te zorgen dat een kat met FIC hier minder vaak last van heeft.
Bronnen:
- Longstaff et al. Owner-reported lower urinary tract signs in a cohort of young cats. Journal of Feline Medicine and Surgery, 2017; 19:609-618
- He C, Fan K, Hao Z, Tang N, Li G, Wang S. Prevalence, Risk Factors, Pathophysiology, Potential Biomarkers and Management of Feline Idiopathic Cystitis: An Update Review. Front Vet Sci. 2022 Jun 21;9:900847. doi: 10.3389/fvets.2022.900847.
- Kaul E, et al. J Feline Med Surg. 2020; 22(6): 544–556
- Forrester S, Towell T. Vet Clin North Am Small Anim Pract. 2015; 45(4): 783–806
- Buffington CA, Chew DJ, Kendall MS, et al. Clinical evaluation of cats with nonobstructive urinary tract diseases. J Am Vet Med Assoc 1997;210:46-50.
- Lund HS et al, Journal of Feline Medicine and Surgery. 2019;21(6):590-594.
Lees verder
De gezondheid van de urinewegen van je kat ondersteunen: een gecombineerde aanpak
Signalen van urinewegproblemen bij je kat
Like & deel deze pagina