De gezondheid van de urinewegen van je kat ondersteunen: een gecombineerde aanpak
De urinewegen zijn erg belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van je kat. Ze zorgen er namelijk voor dat urine - met daarin afvalstoffen - het lichaam kan verlaten. Problemen van de urinewegen kunnen verschillende oorzaken hebben bij katten. Deze problemen kunnen ernstig worden als ze niet op tijd worden aangepakt. Heeft je kat te maken (gehad) met urinewegproblemen? Of wil je weten wat je kan doen om urinewegproblemen bij je kat te voorkomen? In dit artikel ontdek je welke vier stappen belangrijk zijn om de urinewegen van je kat te ondersteunen.
Combineer de vier stappen die kunnen helpen om de urinewegen van je kat te ondersteunen
De urinewegen van je kat ondersteunen vraagt om een aanpak die let op zowel het lichaam als het gedrag van je kat. Door goed te letten op de signalen, kun je urinewegproblemen eerder herkennen. Samen met je dierenarts en dit stappenplan, kun je klachten van je kat helpen verminderen. En de kans verkleinen dat de klachten terugkomen of erger worden. Daarmee ondersteun je naast de urinewegen, ook het welzijn van je kat.
Let op: signalen van urinewegproblemen bij je kat
Alle oorzaken van problemen in de blaas en/of urinebuis van je kat, horen bij de verzamelnaam feline lower urinary tract disease, afgekort: FLUTD. FLUTD kan veel verschillende oorzaken hebben. Zoals ontsteking, urinekristallen (blaasgruis of -stenen), infecties, tumoren of schade door bijvoorbeeld een aanrijding. Daarnaast heeft hoe je kat zich voelt invloed op de urinewegen. Zo draagt stress bijvoorbeeld bij aan het ontstaan van feline idiopathische cystitis (FIC).1 Dit is een vorm van blaasontsteking, die veel voorkomt bij katten.
Wat de oorzaak ook is, de signalen of symptomen van urinewegproblemen bij katten lijken op elkaar. Maar hoewel de signalen op elkaar lijken, zal de behandeling van de verschillende urinewegproblemen anders zijn. Zo zal de behandeling van katten met FIC voor een groot deel bestaan uit het verminderen van stress. Terwijl de behandeling van een bacteriele infectie (dit komt niet vaak voor bij katten) zal bestaan uit antibiotica.
Als je een van deze klachten herkent bij je kat, is het goed om snel contact op te nemen met je dierenarts. Want urinewegproblemen zijn pijnlijk en kunnen ernstig worden als ze langer bestaan.
Urinewegproblemen bij katten herken je aan deze signalen (symptomen):
Als je merkt dat je kat wel erg lang op de kattenbak zit, kan dit een teken zijn dat er iets niet goed gaat.
Persen kan een teken zijn van ontsteking of een blokkade van de urinebuis. Kan je kat helemaal niet meer plassen? Dan heeft je kat direct hulp nodig van een dierenarts.
Het kan zijn dat je kat vaker, kleine beetjes urine plast.
De urine van je kat kan er normaal uitzien, maar het kan ook troebel of donkerder van kleur worden. Het kan gebeuren dat je bloed bij de urine ziet (hematurie).
Plast je kat op allerlei plekken behalve de kattenbak? Dit kan een teken zijn van stress, maar het kan ook ontstaan als je kat de pijn die hij voelt op de kattenbak probeert te vermijden.
Katten houden zichzelf graag schoon. Maar merk je overdreven poetsen of likken rond de geslachtsdelen? Dan is het tijd om uit te zoeken wat er aan de hand is.
Als je kat klaaglijk miauwt of zelfs schreeuwt tijdens het plassen, is dat een teken van ongemak of pijn.
Gedraagt je kat zich onrustig, geïrriteerd of misschien zelfs agressief? Elk gedrag wat ongewoon is voor je kat, is een reden voor verder onderzoek.
Het begrijpen en herkennen van deze signalen is een belangrijke stap in het ondersteunen van de urinewegen van je kat. Zie je één of meer van deze signalen? Neem dan meteen contact op met je dierenarts. Hoe eerder je kat behandeld kan worden, hoe eerder je kat zich weer fijn voelt. Urinewegproblemen zijn vaak erg pijnlijk en kunnen snel verergeren als ze niet worden behandeld.
Voeding en gewicht
Voeding is heel belangrijk bij het ondersteunen van de urinewegen van je kat. Het is belangrijk dat je kat een voeding krijgt die past bij zijn of haar specifieke voedingsbehoeften. Dat betekent dat je kat een voeding krijgt die het beste past bij zijn of haar leeftijd, leefstijl, gewicht en gezondheidssituatie.
Helaas zijn er steeds meer katten met overgewicht. Katten met overgewicht of obesitas heben een hoger risico op het ontwikkelen van urinewegproblemen.1 Daarnaast kan het nog vele andere gezondheidsproblemen veroorzaken. Ervoor zorgen dat je kat een gezond gewicht heeft of bereikt, ondersteunt daarom de gezondheid en het welzijn van je kat.
Naast een gezond gewicht, kan je kat behoefte hebben aan een voeding die speciaal is ontwikkeld om de urinewegen te ondersteunen. Zo'n voeding zorgt er op verschillende manieren voor, dat de urine verdund wordt. Hierdoor wordt de urine minder gunstig voor de vorming van urinekristallen en worden irriterende stoffen gemakkelijker uitgeplast. Je dierenarts kan je adviseren welke voeding het beste past bij jouw kat. Door te kiezen voor natvoeding of een combinatie van nat- en droogvoeding, zorg je er ook voor dat je kat meer water binnenkrijgt: zie stap 3.
Dieetvoeding ter ondersteuning van de urinewegen
De voeding van je kat heeft veel invloed op zijn of haar urinewegen. Daarom is het belangrijk om altijd met je dierenarts te overleggen voordat je je kat laat wisselen van voeding of andere dingen verandert in zijn of haar voedingsgewoonten.
Meer wateropname voor een betere vochtbalans
Helaas zijn veel katten van nature geen goede drinkers. Als je kat te weinig water binnenkrijgt, kan dat bijdragen aan de vorming van urinekristallen en -stenen. Daarom is het goed om ervoor te zorgen dat je kat meer water binnenkrijgt.
Als je er op deze manieren voor zorgt dat je kat meer water binnenkrijgt, ondersteun je de vochtbalans van je kat. Het helpt om de urine van je kat te verdunnen en minder gunstig te worden voor bijvoorbeeld urinekristallen en -stenen. Neem contact op met je dierenarts als je iets ziet veranderen in de wateropname van je kat. Extreem veel drinken of plotseling juist veel minder, kunnen tekenen zijn van gezondheidsproblemen.
Een katvriendelijke leefomgeving: stress verminderen en de keefomgeving verrijken
Stress heeft veel invloed op de urinewegen van je kat. Van alle katten met urinewegproblemen krijgt tot wel 73% de diagnose ‘feline idiopathische cystitis’ (FIC).3 De precieze oorzaak van FIC is niet bekend, maar stress speelt een grote rol.
Het is logisch dat verhuizen met een kat veel stress geeft, maar er zijn ook minder duidelijke oorzaken van stress bij katten. Stressvolle situaties voor katten zijn bijvoorbeeld veranderingen in hun dagelijkse gewoonten, veranderingen in huis of een nieuw huisdier. Uit onderzoek blijkt dat FIC vaker voorkwam tijdens de coronapandemie, toen het leven van katten sterk veranderde.4 Mensen bleven vaker thuis, namen een nieuw huisdier of veranderden dingen in huis die het leven van hun kat beïnvloedden.
Toch kunnen katten ook stress krijgen door verveling en te weinig uitdaging. Dit komt vooral voor bij binnenkatten, die een hoger risico hebben op het ontwikkelen van FIC.
Het aanpassen van de leefomgeving van je kat(ten) kan enorm helpen bij het ondersteunen van de urinewegen.5 Denk daarbij zowel aan het verminderen van stress als aan manieren om de leefomgeving van je kat geschikt te maken voor zijn katachtige gedrag.
Manieren die kunnen helpen om stress te verminderen en de leefomgeving van je kat te verrijken
Zorg voor een aantal rustige en fijne plekken in huis waar je kat zich kan terugtrekken als hij zich gestrest of bang voelt. Zet hier een zacht mandje neer of maak een gezellige hoekjes waar je kat zich veilig kan verstoppen. Veel katten vinden het fijn als ze zich ook op hogere plekjes kunnen terugtrekken.
Samenleven met andere katten is voor veel katten een oorzaak van stress. Soms zie je duidelijk ruzie tussen je katten, maar de signalen kunnen ook heel klein zijn. Voor katten die alleen binnen leven, is het moeilijker om andere katten te ontlopen. Zorg er daarom voor dat je katten op meerdere plaatsen toegang hebben tot eten, water en schone kattenbakken. Een vuistregel is: plaats net zoveel kattenbakken als je katten hebt, plus één extra.
Heb je katten die écht niet goed samen kunnen leven, ondanks aanpassingen in hun leefomgeving en andere tips? Overweeg dan om één van de katten te herplaatsen. In sommige situaties is dat het beste voor de katten.
Feromonen zijn geurstoffen die wij als mensen niet kunnen ruiken, maar katten wel. Deze feromonen worden aangemaakt in geurkliertjes op het gezicht, en afgegeven bij het kopjes geven bijvoorbeeld. Het gebruiken van feromonen in hun leefomgeving kan helpen om katten gerust te stellen. Inmiddels zijn er verdampers voor in het stopcontact, halsbanden en sprays met kunstmatig nagemaakte kattenferomonen verkrijgbaar.
Regelmatig spelen met je kat geeft je kat extra uitdaging: zowel lichamelijk als geestelijk. Daag je kat bijvoorbeeld uit met een speeltje of veertje aan een hangel. Super leuk en fijn voor je kat als hij zijn natuurlijke prooivanggedrag kan uitvoeren.
Bij het gedrag dat katten van nature graag willen uitvoeren, hoort ook krabben. Zorg daarom voor voldoende krabpalen. Deze helpen je kat bij het onderhouden van de nagels, en zijn of haar leefgebied te markeren.
Veel katten vinden het heerlijk om op hoge plekken te zitten. Een hoge plek geeft een veilig gevoel en is ideaal om alles goed in de gaten te houden. Denk bijvoorbeeld aan vensterbankplekjes of mandjes die je ergens op het raam kan vastmaken. Zeker een binnenkat geef je op die manier wat extra uitzicht.
Katten zullen een vieze of sterk ruikende kattenbak het liefst ontwijken. Dat kan leiden tot stress, langer ophouden van de urine en daarmee tot urinewegproblemen. Kies daarom voor een kattenbakvulling zonder sterk parfum. Schep de kattenbak dagelijks schoon en ververs de kattenbakkorrels regelmatig. Zorg er ook voor dat de kattenbakken groot genoeg zijn voor je kat(ten).
Katten zijn echte gewoontedieren. Een dagritme wat er iedere dag ongeveer hetzelfde uit ziet, kan helpen om stress te verminderen. Zoals zoveel mogelijk vaste tijden voor eten, spelen en rust.
Heeft je kat last van urinewegproblemen of andere signalen die te maken kunnen hebben met stress? Je dierenarts kan je helpen met advies op maat voor jouw kat. Naast het behandelen van eventuele urinewegproblemen, kan je dierenarts ook helpen bij het verminderen van stress. Naast het aanpassen van de leefomgeving, kan je dierenarts ook voeding, supplementen of medicijnen met rustgevende ondersteuning adviseren. Ook kan je dierenarts je verwijzen naar een gediplomeerde kattengedragstherapeut, voor advies op maat bij jou thuis.
Het ondersteunen van de urinewegen van je kat is enorm belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van je kat. Naast het vroeg herkennen van urinewegproblemen, kun je de kans op urinewegproblemen helpen verminderen met een gecombineerde aanpak. Zorg in overleg met je dierenarts voor voeding op maat voor jouw kat, voldoende waterinname, een katvriendelijke leefomgeving en regelmatige controle's bij de dierenarts. Hoewel urinewegproblemen bij katten uitdagend kunnen zijn, helpt een gecombineerde aanpak om het risico op terugkerende klachten te verlagen.
Bronnen:
- He C, Fan K, Hao Z, Tang N, Li G, Wang S. Prevalence, Risk Factors, Pathophysiology, Potential Biomarkers and Management of Feline Idiopathic Cystitis: An Update Review. Front Vet Sci. 2022 Jun 21;9:900847. doi: 10.3389/fvets.2022.900847.
- Forrester S, Towell T. Vet Clin North Am Small Anim Pract. 2015; 45(4): 783–806
- Longstaff et al. Owner-reported lower urinary tract signs in a cohort of young cats. Journal of Feline Medicine and Surgery, 2017; 19:609-618
- Finstad JB, et al. J Feline Med Surg. 2023; 5(2): 1–6.
- Buffington T, et al. J Feline Med Surg. 2006; 8(4): 261–268
Lees verder
Signalen van urinewegproblemen bij je kat
Wat is idiopathische cystitis bij katten?
Like & deel deze pagina