Kediler neden aşılara ihtiyaç duyar?
İster yeni bir yavru kediniz ister yetişkin bir kediniz olsun, aşılar potansiyel olarak yaşamı tehdit eden çeşitli bulaşıcı hastalıklara karşı koruma sağlayarak koruyucu sağlık hizmetlerinde hayati bir rol oynar.
Çok sevdiğiniz kediniz ailenizin değerli bir üyesidir ve onun için yalnızca en iyisini istersiniz. Oyuncu yavru kedinizin veya yetişkin kedinizin büyümesini, gelişmesini, tam anlamıyla bağımsız ruhunu ve eşsiz doğasını göstermesini izlemek eğlenceli bir deneyimdir.
Kedinize verdiğiniz özenli ve sevgi dolu desteğin yanı sıra kedilerin aşılara ve diğer veteriner hekim tedavilerine ne zaman ihtiyaç duyduğunu bilmeniz, sorumlu hayvan sahipliğinin önemli bir parçasıdır.
Article
Kedinizin aşılarının hayati önemi
Yavru kedinizin sağlığına dikkat etmek; tavsiye, aşı, paraziter uygulama ve diğer işlemler için veteriner hekime gitmenizi gerektirir. Bir kedisever olarak yavru kediniz yetişkinliğe ulaştığında rutin veteriner hekim bakımlarının sona ermeyeceğini bilmelisiniz. Kediniz ne kadar sağlıklı görünürse görünsün, ömrü boyunca onun sağlığına dikkat etmeniz kedinize sağlayabileceğiniz muazzam bir bakım hediyesidir.
Kediniz sağlıklı kalmak için neden aşılara ihtiyaç duyar?
Kedi aşıları, potansiyel olarak ölümcül hastalıklara karşı bağışıklık sistemini güçlendirdikleri için çok önemlidir. Bu aşılar, hastalığa neden olan patojenin zayıflatılmış veya öldürülmüş bir formunu kedinizin vücut sistemine sokar. Bu durum, istilacıyı tanıması ve ona karşı savaşan antikorlar üretmesi için bağışıklık sistemini tetikler.
Kediniz daha sonra hastalığa neden olan asıl ajanla temas ederse bağışıklık sistemi hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermeye hazır olur ve hastalığın tamamen gelişmesini önler.
Ev kedileri için aşı gerekli mi?
Evden hiç dışarı çıkmayan bir kediniz varsa ona yine de aşı yaptırmanın neden önemli olduğunu merak ediyor olabilirsiniz. Evde yaşayan kedilerin belirli bulaşıcı hastalıklara maruz kalma riski dışarıya çıkabilen kedilerden daha düşük olsa da ev kedileri birkaç önemli nedenden dolayı aşıya ihtiyaç duyarlar.
Evde yaşayan kediler, diğer evcil hayvanlardan veya enfekte hayvanlarla temas etmiş aile üyelerinden geçebilecek hastalıklara maruz kalabilirler. Ayrıca, bazı bulaşıcı ajanlar hava yoluyla yayılabilir, bu da evde yaşayan kedilerin diğer hayvanlarla doğrudan temas etmeden bile solunum yolu hastalıklarına maruz kalmasına neden olabilir.
Evde yaşayan, göz önünden hiç ayrılmayan bir kedi bile dışarıya kaçabilir. Ya da kedinizi bir pansiyona veya hayvan hastanesine bırakmanız gerekebilir. Böyle bir durumda kediniz, sokakta yaşayan veya aşılanmamış kediler dâhil olmak üzere diğer hayvanlarla temas edebilir ve potansiyel olarak hastalıklara maruz kalabilir.
Kedinizin yaşam tarzına uygun aşılar
Evde yaşayan kedilerin aşı ihtiyaçları, dışarıya çıkabilen kedilerinkinden farklı olabilir. Kedinizin kendi yaşam tarzına ve bireysel risk faktörlerine göre uyarlanmış bir aşılama planı belirlemek için veteriner hekiminize danışın. Yaşadıkları ortamdan bağımsız olarak tüm kedilerin sağlığını ve refahını korumak için düzenli veteriner hekim kontrolleri ve aşılar şarttır.
Kedinize aşı yaptırmanın faydaları
Daha önce de belirtildiği üzere kedi aşılarının en önemli avantajı, kedinizi etkileyebilecek ciddi ve bazı durumlarda ölümcül hastalıkların önlenmesidir. Bu hastalıklara yakalanma riski azalınca kedinizin genel sağlık durumu iyileşir ve kediniz daha uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebilir.
Aşılar, bulaşıcı hastalıkların yanı sıra kuduz gibi bazı zoonotik hastalıkların yayılmasını önlemeye yardımcı olarak topluma da fayda sağlar. Böylece toplumdaki olası salgınların önlenmesine yardımcı olarak yalnızca diğer hayvanları değil, insanları da korur.
Ayrıca koruyucu aşılama maliyetleri, kedinizin hastalanması durumunda tamamen ilerlemiş bir hastalığın tedavisinde yapılacak tıbbi harcamalara kıyasla asgari düzeydedir.
Kediler için temel aşılar: Aşıların içinde ne var?
İster evde ister dışarıda yaşayan bir kediniz olsun, veteriner hekiminiz kediniz için uygun bir aşılama planına karar vermenize yardımcı olacaktır. Kedinizin yaşı, sağlık durumu, yaşam tarzı ve maruz kalabileceği potansiyel riskler, göz önünde bulundurulması gereken faktörlerdir. Bununla birlikte, bazı aşılar temel aşılar olarak kabul edilir ve yaygın riskler nedeniyle genellikle tüm kediler için önerilir.
Kedi gençlik hastalığı aşısı olarak da bilinen bu aşı, sindirim ve bağışıklık sistemlerini etkileyen oldukça bulaşıcı ve potansiyel olarak ölümcül bir viral hastalığa karşı koruma sağlar.
Bu aşı, akut bir üst solunum yolu enfeksiyonu olan viral rinotrakeitise karşı koruma sağlar. Bu virüs, kedi gribinin başlıca nedenlerinden biridir.
FCV, kedilerde hafif ila orta dereceli üst solunum yolu enfeksiyonlarından ve kedi gribinden sorumlu bir başka virüstür.
Kuduz, sinir sistemini etkileyen ölümcül bir zoonotik viral hastalıktır. Kuduz hastalığı insanlara da bulaşabilir.
Kediler için tavsiye üzerine yapılan aşılar
Tavsiye üzerine yapılan aşılar isteğe bağlıdır ve kedinin bireysel risk faktörlerine, yaşam tarzına ve yaşadığı ortama göre tavsiye edilir.
FeLV virüsü oldukça bulaşıcıdır ve genellikle enfekte bir kedinin salyası veya burun salgılarıyla doğrudan temas yoluyla bulaşır. Dışarıya erişimi olan veya çok kedili evlerde yaşayanlar gibi daha yüksek maruz kalma riski taşıyan kediler için bu aşı faydalı olabilir.
Chlamydophila felis, kedilerde solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan bir bakteridir. Bu aşı genellikle çok sayıda kedinin olduğu ortamlarda, barınaklarda veya salgınların meydana geldiği yerlerde bulunan kedilere yapılır.
Aşı, kedilerde bu bakterinin neden olduğu solunum yolu enfeksiyonlarına karşı koruma sağlar. Kedi otelinde kalma veya kedi gösterilerine katılma gibi yüksek riskli durumlara maruz kalacak kediler için önerilebilir.
Kedilere ne zaman aşı yapılır?
Yavru kedilere ilk temel aşıları genellikle 6 ila 8 haftalıkken yapılır ve bir ay arayla iki doz takviye aşısına ihtiyaç duyulur.
İlk yavru kedi aşılarından sonra bağışıklığı korumak ve hastalıklara karşı sürekli koruma sağlamak için her yıl veya gerektiğinde veteriner hekiminizin önerdiği şekilde takviye aşıları yapılır.
Kedinizin yaşına, sağlık durumuna ve yaşam tarzına bağlı olarak veteriner hekiminiz belirli bölgelerde veya ortamlarda yaygın olan belirli hastalıklara karşı koruma sağlamak için tavsiye üzerine yapılan ek aşılar önerebilir. Örneğin, kediniz çoğunlukla dışarıda vakit geçiriyorsa, aşı programı yıllık FIV ve FeLV enjeksiyonlarını içerebilir.
Yavru kediler için temel aşılama programı örneği
Panlökopeni, herpesvirus, calicivirus aşıları:
6’ncı-8’inci haftalar
İlk aşılama
10’uncu-12’nci haftalar
Takviye aşısı veya ikinci doz aşı
14’üncü-16’ncı haftalar
Takviye aşısı veya üçüncü doz aşı
Kuduz aşısı genellikle 12 ila 16 haftalıkken yapılır ancak zamanlaması yerel yönetmeliklere göre değişiklik gösterebilir. Bir sonraki takviye aşısı, ilk kuduz aşısından bir yıl sonra yapılır.
Yetişkin kediler için temel aşılama programı örneği
Panlökopeni, herpesvirus ve calicivirus aşıları: Yavru kedi aşılarından sonra genellikle bir yaşında bir takviye aşısı yapılır. Kullanılan aşıya ve veteriner hekiminizin tavsiyesine bağlı olarak her bir ila üç yılda bir müteakip takviye aşıları önerilir.
Kuduz aşısı: İlk yavru kedi kuduz aşısından genellikle bir yıl sonra bir takviye aşısı yapılır. Kullanılan kuduz aşısının türüne bağlı olarak her bir ila üç yılda bir müteakip takviye aşılarının yapılması gerekebilir.
Kediniz aşı olduktan sonra hangi yan etkileri yaşayabilir?
Aşılar genellikle güvenli ve etkili olsa da her tıbbi müdahalede olduğu gibi bazı kedilerde aşı reaksiyonları ihtimali vardır. Kedi aşılarından kaynaklanan yan etkilerin çoğu hafif ve geçicidir ve herhangi bir müdahale olmadan kendi kendine geçer. Ancak bu potansiyel reaksiyonlara karşı dikkatli olmanız ve olağan dışı semptomlar gözlemlerseniz veteriner hekiminize danışmanız iyi bir fikirdir.
Genel olarak konuşmak gerekirse kedilerde kuduz aşısı, gençlik hastalığı aşısı, kedi gribi aşısı ya da diğer temel aşılar veya tavsiye üzerine yapılan aşıların yan etkileri benzer olma eğilimindedir.
- Bölgesel şişlik ve ağrı: Enjeksiyon bölgesinde hafif şişlik, kızarıklık veya ağrı nispeten yaygın bir reaksiyondur ve genellikle kendi kendine düzelir.
- Hafif ateş: Bazı kedilerde aşılamadan kısa bir süre sonra hafif ateş görülebilir. Bu, vücudun aşıya verdiği doğal bir tepkidir ve genellikle kendi kendini sınırlar.
- Uyuşukluk: Bu genellikle kısa süreli bir reaksiyondur ve bir veya iki gün içinde düzelir.
- İştahta azalma: Bu durum genellikle çok hızlı bir şekilde düzelir.
- Burun içi aşılardan sonra hapşırık, hafif öksürük: Bu durum genellikle kendi kendini sınırlar ve bir veya iki gün içinde düzelir.
- Alerjik reaksiyonlar: Nadir durumlarda kediler belirli aşı bileşenlerine karşı alerjik reaksiyonlar gösterebilirler. Alerjik reaksiyon belirtileri arasında yüzde şişlik, kurdeşen ve nefes almada güçlük sayılabilir. Bazı kedilerde aşıdan sonra kusma veya ishal görülebilir. Alerjik reaksiyonlar ciddi olabilir ve acil veteriner hekim müdahalesi gerektirir.
- Aşı Bağlantılı Sarkom (VAS): Bu, enjeksiyon bölgesinde gelişebilen nadir ve agresif bir kanser türüdür. Çok nadir görülür ancak enjeksiyon bölgesinde kalıcı bir yumru fark ederseniz derhâl veteriner hekiminize haber vermelisiniz.
Yan etkiler ortaya çıkabilse de kedilerin büyük çoğunluğu aşılara karşı hiçbir olumsuz reaksiyon göstermez.
Ciddi ve potansiyel olarak yaşamı tehdit eden hastalıkların önlenmesi açısından kedi aşılarının faydalarının yan etki risklerinden çok daha ağır bastığı unutulmamalıdır. Bununla birlikte, aşılamadan sonra herhangi bir olağan dışı semptom fark ederseniz veteriner hekiminize başvurmalısınız. Veteriner hekiminiz size rehberlik edebilir, endişelerinizi giderebilir ve kedinizin sağlık ve refahının devam etmesini sağlayabilir.
İlgili Makaleler
Yavru kedi bağışıklığı
Yavru kedilerin doğumdan yetişkinliğe kadar gelişimi
Bu sayfayı beğenin & paylaşın